ILLUSTRASJON: MARVIN HALLERAKER
Nils Rune Langeland er stort sett ein bra fyr, eg er meir usikker på alle kritikarane hans.
Ein god ven av meg heiter Nils Rune Langeland. Han er ein rar fyr, han er historikar, skriv sakprosa som om det var lyrikk og er kan henda den mest intelligente mannen eg kjenner.
Han er i tillegg naiv. Han trur at ordet er fritt i Noreg og at det å seia det ein til ei kvar tid måtte meina og føla, er legitimt. I førre nummer av Nytt norsk Tidsskrift skreiv han ein artikkel om Holocaust-senteret, som han meiner er ein spydspiss for multikulturalismen.
Han viser til at Holocaust vert nytta som ein brekkstong for å skapa ein global menneskerettstenking basert på dei europeiske menneskerettane. Holocaust vert altså nytta medvite for å byggja ned nasjonalstaten.
Det meiner eg òg, og det meiner den tyske filosofen Jürgen Habermas. For Habermas er dette noko positivt, for meg og – trur eg – Langeland er det negativt.
Ein kunne ha vona at artikkelen kunne ha starta ein sakleg debatt, det gjorde han ikkje. Det enda i skuldingar om antisemittisme.
Langeland har som ein del kjenner til, lenge vore eit hatsymbol for den radikale venstresida. Langeland skriv nemleg som om 22. juli aldri har hendt – eller han skreiv slik. Då han så i tillegg kom med ei tåpeleg fyllepostering på Facebook om genetikk og pakistanarar – dei har høg risiko for sukkersjuke og for nevrologiske sjukedommar grunna inngifte – byrja kaklinga.
VGs Frithjof Jacobsen spekulerte i om Langeland burde overvakast og avlyttast, Rune Slagstad meinet han dreiv med «postmoderne lekefascisme», Dagbladets Marte «jævla milliardær» Michelet såg som vanleg den brune fare, og på Facebook har Langeland vorte sjikanert i snart ein månad no.
Langeland arbeider saman med Slagstad på Senter for profesjonsstudium ved Høgskulen i Oslo; det er neppe ein dristig spådom å seia at han ikkje får fornya kontrakt.
Sjølv har eg ikkje vorte utsett for den same stormen, men opp gjennom åra har eg òg vorte kalla «fascist», «rasist», «brun» og «kvinnehatar».
For eit par sidan år sidan vart eg i tillegg utnemnt av media og Sosiologisk tidsskrift til leiar for noko som vert kalla Facebook-høgre, ein gjeng med visstnok høgreekstreme og skriveføre menn.
Mellom venene mine på Facebook er alt frå Jostein Gripsrud til Thomas Hylland Eriksen til Lars Thue, ein respektert historikar, som kallar seg sosialist og stundom kommunist. Eg liker desse menneska, eg liker mange på venstresida, og eg elskar å diskutera sak og politikk med menneske som er usamd med meg.
Eg skal og må tola kjeft
Men merkelappane har effekt, rett nok ikkje så mykje på meg, men på andre.
For ei tid attende fortalde ein kamerat at han hadde vorte kontakta av ein politimann som ville snakka litt med han, temaet skulle vera Facebook-høgre og Jon Hustad. Det heile var uformelt, men kameraten min takka nei.
Eg anar ikkje om dette var alvorleg meint, og eg anar ikkje kven politimannen var, utover at han var ein kjenning av kameraten min. Samtaleynsket kunne for det eg veit, vera heilt legitimt. Truleg var politimannen berre nyfiken eller hadde panikk etter 22. juli.
Det er likevel noko klamt over desse små teikna. Kva er til dømes det verste eit menneske kan verta utsett for?
Det er sjølvsagt vanskeleg å svara på, men Kripos har laga ei slags rangering, dei har laga ei liste med tre ting som dei vil ha informasjon om gjennom «Rød knapp»-satsinga på internett. Grete Faremo har trekt fram denne satsinga som eit av svara på kva regjeringa gjer etter 22. juli.
Dei tre raude knappane er desse: 1: «Seksuell utnytting av barn», 2: «Menneskehandel» og 3: «Rasistiske ytringar på internett».
Kripos definerer ikkje rasisme, men utan at eg veit det, vil nok ein kommentar om at pakistanarar er genetisk svake, falla inn under det som Kripos ønskjer informasjon om.
Eg er ein fyr som delar ut karakteristikkar, og som både kan vera brutal og sårande. Eg skal og må tola kjeft, og eg må tola mistenkjeleggjering, og eg har aldri merka noko yrkesforbod.
Eg får stadig tilbod om å skriva artiklar og bøker, og har no hatt eit eige fjernsynsprogram. Eg er nøgd med tilboda og høva, men gnålinga og merkelappane som følgjer desse høva, er berre trøyttande.
Eg tippar Langeland òg finn det trøyttande. Slik eg kjenner Langeland, er han ein klassisk vestlandspopulist. Han meiner at velferdsstaten er viktig, men at han er for stor. Han går heller ikkje inn for heilt stengte grenser.
Eg deler desse synspunkta. Eg er vel ein klassisk nasjonalliberal Venstre-mann.
Men fordi Langeland og eg er lett høgreorienterte og greier å skriva forståelege heilsetningar, er vi altså ein del av dette farlege nye som vert kalla Facebook-høgre.
Men vi har faktisk ikkje noko anna makt enn den makta vi har gjennom å nytta det frie ord, og den fridomen vert stadig søkt avgrensa – ikkje gjennom formelle reglar og lover, men gjennom ein saktegåande, men likevel stadig sterkare uformell sensur.
Det eg trur folk som er venstreorienterte ikkje forstår, er at vi som er lett høgreorienterte ikkje er ein del av rørsle, ikkje er ein del av ein overordna ideologi.
Det er venstresida som held seg med slikt. Dei kan kvila i kvarandre når dagane er vonde og revolusjonsdraumane svinn.
Vi høgreorienterte har ikkje noko slikt fellesskap, vil ikkje ha eit slikt fellesskap. Hadde vi det hatt, hadde vi ikkje vore høgreorienterte.
Og nei, eg har i grunnen ingenting å klaga over, eg har eit godt og fritt liv og burde ikkje ha skrive denne kommentaren, for slik å leggja meg open for skuldingar om «sutring». For «alt er fåfengd og jag etter vind.»
Men eg er lei av gnålet om den fæle Langeland. Han er eit mykje meir frittenkjande menneske enn alle medlemene av hylekoret.
Noreg treng fleire utaktiske menneske, ikkje færre.